ĐÊM THƠ

Mình làm thơ thì chẳng ra gì, cứ gọi là văn có vần một chút mà thôi! Thỉnh thoảng những khi rỗi rãi – và nặng tâm tư gì đó - cũng viết một bài, và nếu (tự cho là…) tạm được cũng đưa lên blog coi chơi. Làm thơ thì phải súc tích, cô đọng, giống như đi một đường gươm tuyệt kỹ, bộ pháp không thừa không thiếu một chút gì. Mà tính của mình thì hay lôi thôi dông dài – kể cả trong chuyện viết lách - nên với chuyện thơ thì mình quay ra đi thưởng thức thơ người khác xem ra hay hơn…

Lại nữa, mình xuất thân con nhà võ nhưng học võ không tới đâu. Hồi còn bé, tía cho học võ – có làm lễ bái sư đàng hoàng – nhưng sư phụ mới dạy cho được vài tháng, quọt quẹt mấy thế tấn thì sư phụ chẳng may qua đời sớm. Xong lễ tang sư phụ được vài hôm, tía bảo: “Con không có số theo nghề võ, thôi không được bái sư với ai nữa!” Vậy là mình chuyển đam mê học võ thành đam mê đọc truyện kiếm hiệp của Kim Dung. Thơ và võ, cái nào mình cũng lèm nhèm không tới đâu!

Đêm nguyên tiêu qua được vài hôm. Trăng có già đi một chút nhưng vẫn còn trăng. Buổi chiều, thầy Nguyên Minh ghé qua nhà bảo: “Này. Tối nay họp hội đồng hương Quảng Nam. Tới nghe thơ Hoàng Lộc nhé!” Mình không phải dân xứ Quảng nhưng đêm nay trăng già tới nghe thơ người tình già xa xứ… thì đi!

Đêm thơ tổ chức thanh lịch và trang trọng. Những người ngâm và bình thơ thì hay, đặc biệt anh Khoa Chiến ngâm bằng giọng Huế thì “quá đã”. Thái độ khán giả tới nghe thơ thì có lẽ người làm thơ khó mà mơ ước hơn được! Nhưng thú thật chỉ có mình là không thế nào chú tâm được! Nghe bài thơ này mà lại lan man nghĩ tới bài khác, theo một dòng suy nghĩ khác. Trong dòng suy nghĩ đó lấp lánh những đường gươm!

Nghe nhé:

1.   quá nửa chừng sông

anh với thuyền ngang nửa dòng sông

trời đã ngớt thu

lục bình hết hoa cho ngày lang thang

hình như bắt đầu mùa lũ ?

bên kia là bến mộ

nghe đâu nguyễn du nằm ở một miếng đất bồi

gần ngô đức kế…

nghe đâu đêm khuya rền vang cãi cọ

nhân danh đủ thứ cũ mèm

(chẳng hạn chính kiến thói lề…)

không nghe nhắc tới tài hoa

anh quay nhìn

sau thuyền mù mưa

cũng âm thanh cãi cọ của nhiều người

cũng bàn về những thứ rất cũ

giống phía bờ kia

bất chợt vài tiếng nổ

chớp lửa chìm mưa

em cách tuổi anh hơn mười năm

làm sao theo kịp ?

anh nhìn nguồn hút mắt

và ngó biển mù tăm

chần chừ, không muốn về bến mộ

cũng không thể quay thuyền

anh gọi em

chỉ sông vẫn sóng

một phút, tìm ra mình

anh tự thuỷ táng anh

Câu cuối rất đột ngột. Thơ không phải là lôgic, thậm chí không cần lôgic, nhưng nó cần liền mạch cảm xúc! Giữa đôi bờ, trong thế lưỡng nan (dilemma), bỗng tìm ra mình. Tiếc thay, kiếm khách lại rơi vào cái thế gọi là “Münchhausen trilemma”. Chàng nam tước Mun-hao-den của ta thay vì tự túm tóc nhấc mình lên lại “anh gọi em/ chỉ sông vẫn sóng”. Và cái giải pháp rất phi lý tính (irrational) - tự thủy táng - hóa ra lại rất liền mạch cảm xúc dù có đột ngột. Cái bi kịch này có khi còn bi kịch hơn bóng trăng trong đêm nguyên tiêu năm nào!

2.   tình anh

thời tiết bất quá xoay vần

anh bất quá rượu say

đời sống bất quá nợ nần

thiên tài bất quá rủi tay

chim bất quá bay đi

cây bất quá gãy đỗ

ghềnh đá bất quá sóng vỗ

tháng ngày bất quá lãng quên...

nhưng em

bất quá cũng còn anh.

Bất quá, bất quá, bất quá... và rồi bất quá cũng còn có anh. Bài thơ như một bản ân-tình-kiếm-phổ: Khẩu quyết chân phương, đường kiếm biến hóa dị thường, nhưng rồi đâm vào tim mình!…

3.   từ một miền ẩn cư

sáng thức dậy lên núi

đọc một bài đường thi

đời dưới kia gió thổi

lòng ta như bá di

nhớ em dù có nhớ

rượu mời cũng quên về

ngẫm không cùng thế sự

sầu ta hơn thúc tề

Với nỗi sầu của Bá Di – Thúc Tề, mình ra khỏi đêm thơ. Trăng già mười chín mới lên, vừa đủ thơ và đủ để thấy những đường gươm ân tình vẫn còn loang loáng, chỉ để đâm vào tim mình!